Sultanhisar
Torpido Bot
Model Yapım Yılı : 2008
Ölçek : 1/75
Orijinal Yapım Yeri ve Tarihi : Fransa, 1907
40.2 metre boyunda, 4.4 metre eninde, 16 knot hızla sürat yapabilen Sultanhisar I. Dünya Savaşı Çanakkale cephesinin önemli kahraman gemilerinden biridir.
Mayınlardan sıyrılarak Çanakkale Boğazı’nı geçmeyi başaran Avusturalya bandıralı AE-2 denizaltısını Marmara Denizi’nde batırarak “Çanakkale geçilmez,” sözünü gerçekleştiren savaşçılardan biri olmuştur.
Savaş sonrasında Türkiye Cumhuriyeti donanmasında da hizmet veren Sultanhisar 1928 yılında sökülmüştür.
Bulgaristan’da eşi olan torpido bot Varna Deniz Müzesi’nde sergilenmektedir.
Burada bu modeli yapışımın öyküsünden de kısaca bahsetmek isterim.
2008 yılının Ekim ayı sonunda bir sabah büyük kızım erkenden beni aradı. Turgut Özakman’ın Diriliş Çanakkale 1915 kitabını okuyormuş. Heyecanla “Sultanhisar Torpido Botunu biliyor musun?” diye sordu.
Gecenin bir yarısı Sultanhisar’ın savaştaki rolünü okumuş ve sabahı zor beklemiş.
"Baba," dedi "bir gemiyi yapman ne kadar zaman alıyor?"
18 Mart 2009’da Çanakkale’de sergi olduğunu biliyor.
“Yetiştirebilirsen Sultanhisar’ı yap, çok etkilendim hikayesinden,” dedi.
O dönemde gündüzleri çalışıyorum, ancak hafta sonları ve akşamları model yapabiliyorum. Geceler boyu çalıştım desem yeridir.
Ve Sultanhisar Torpido Botu'nun modeli Çanakkale Sergisi'ne yetişti.
Turgut Özakman Diriliş Çanakkale 1915 kitabında Sultanhisar’ın kahramanlığını çok güzel anlatır.
Savaş zamanında Nusrat Mayın Gemisi, Çanakkale'nin geçilmesini önlemek için geceler boyu mayın döşemektedir. İtilaf Devletlerinin bir çok gemisi Nusrat'ın mayınları sayesinde batmıştır.
Ve denizaltılar uzun bir süre boyunca bu mayınlar nedeniyle Marmara'ya giremezler.
Ancak elimizde denizaltıları tutacak ağlar olmadığından sonunda iki denizaltı Çanakkale Boğaz’ından içeri sızar. Düşünün Osmanlı’ya ve İttifak Devletlerine ne büyük tehdit!
İşte Yüzbaşı Ali Rıza Bey komutasındaki Sultanhisar Torpido Botu, 30 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale Boğazı’na girdiğini tespit ettiği Avustralya’ya ait AE-2 Denizaltısının peşine düşer, yakaladığı noktada top ve torpido taarruzları ile denizaltıyı durdurur, sonunda da torpido botun burnundaki mahfuzuyla çarpmak suretiyle denizaltına hasar verir ve tüm mürettebatını teslim aldıktan sonra denizaltı batar.
Bu olay, Türk denizcilik tarihinde bir hücumbotun icra ettiği ilk “Denizaltı Savunma Harbi Harekatı” olması açısından çok önemlidir.
Ben bugün bu gemilerin modellerini yapıp sergilere katılabiliyorsam Çanakkale geçilmediği içindir. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm Çanakkale kahramanlarını saygı ile bir kez daha anıyorum.
Torpido Bot: Savaşta torpido taşımak için tasarlanmış nispeten küçük ve hızlı bir savaş gemisidir. Hız ve çeviklik açısından kendisinden daha ağır ve daha yavaş savaş gemilerini yok etmek üzere tasarlanmıştır.
